Inleiding
Goede morgen beste mensen, het is vandaag donderdag 27 februari 2025. Ik begin met een liedje van Les Sheriff uit Montpellier: https://www.youtube.com/watch?v=yDi3mvBKhoU Vandaag verscheen bijgesloten ´kennisparel´ ‘Criminele familienetwerken: Subculturele factoren en clan-achtige kenmerken’. Binnen criminele netwerken spelen familiebanden een belangrijke rol, ook in Nederland. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat sommige van deze bredere familienetwerken subculturele en clan-achtige kenmerken hebben. Politie en justitie in Nederland kijken echter nog niet scherp genoeg naar zware misdaad vanuit dit gezichtspunt. Op het eerste oog lijken uit deze gemeenschappen afkomstige criminelen zich niet wezenlijk anders te gedragen, maar diepgaander inzicht is nodig, vooral met het oog op preventie. Dat concluderen de onderzoekers.
De aanpak van zware misdaad vereist dus een beter inzicht in criminele familienetwerken. Opsporingsonderzoeken waarin familienetwerken diepgaand in kaart zijn gebracht, blijken uiterst schaars. Daarnaast bevatten politiedossiers weinig concrete aanwijzingen van gedragsuitingen van criminele individuen of samenwerkingsverbanden, die samenhangen met subculturele of clan-achtige factoren. Daarvan kan dan op basis van die informatie ook geen volledig beeld worden verkregen. Aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld analyse van sociale gesprekken of cryptoberichten, is nodig. Daarnaast beperkt privacywetgeving het opbouwen van inzicht in de samenstelling van bredere familienetwerken. Met het oog op mogelijke toekomstige ontwikkelingen, is het cruciaal om goed inzicht te hebben in familiale netwerkstructuren en in eventuele cultuurspecifieke aspecten daarbinnen, en daarover actuele kennis op te bouwen, te behouden en uit te wisselen. Op deze punten kan nog veel winst worden geboekt.
Bestaand onderzoek laat zien dat verschillende kenmerken en gedragingen van generatie op generatie worden overgedragen, zoals sociaaleconomische status, opleidingsniveau en opvoedingsgedrag. Deze zogenaamde intergenerationele continuïteit geldt ook voor antisociaal gedrag: verschillende studies laten een substantieel risico zien op de overdracht van crimineel gedrag van ouders naar hun kinderen. Voor kinderen van ‘reguliere’ criminelen zijn de intergenerationele continuïteit en de verklaringen hiervoor goed onderzocht, zie bijvoorbeeld: https://prohic.nl/2021/10/07/kennisparel-7-oktober-2021-intergenerational-continuity-of-crime-among-children-of-organized-crime-offenders-in-the-netherlands/ OK, op naar de ´kennisparel´ van vandaag.
Bron
Spapens, Toine, Hans Moors, Linda de Veen, Stephan van Nimwegen, Robin Bredo, Sacha Vriends & Claudia Jacobs (februari 2025). Criminele familienetwerken: Subculturele factoren en clan-achtige kenmerken. Den Haag: SDU-Uitgevers / Apeldoorn: Politieacademie, Politie & Wetenschap, 109 pp. https://www.politieenwetenschap.nl/publicaties
Summary
The present report is the third in a series of studies on criminal families in the Netherlands conducted under the Police and Science programme. In 2017, a first study was published that examined three (or four) generations of family members of crime entrepreneurs in North Brabant, seeking, among other things, explanations for intergenerational transmission of criminal or problem behaviour. A second study followed in 2020, focusing on how to intervene in such families with the aim of normalising behaviour, or at least preventing the intergenerational transmission of problem behaviour. It found that this called for a coordinated mix of repression, prevention and strengthening resilience of professionals dealing with these families and the neighbourhoods or districts in which they manifested themselves.
Both investigations focused primarily on nuclear families. However, it also became clear that such families can regularly be seen as part of wider family networks, whose members commit offences jointly or in varying compositions. This prompted this third project. In it, a (criminal) family network was conceived as a network comprising several nuclear families of which one or more members are related to each other by blood ties, including persons inducted into the family by marriage. This may include, for example, families of siblings in the same generation, as well as connections between other generations. It should be noted that in carrying out the criminal activities, not only members of the family network need to be involved, but also non-family members can play an (important) role in it.
The study offers a nuanced picture of the complex relationship between families, clans and crime. In countries with dysfunctional governments, but also within communities in European countries that are more distant from society, the family – and by extension the clan – is the trust network that provides protection. The family or clan provides support for the well-being and financial position of families in difficult times. The flip side can be the creation of a closed parallel society, in which one’s own norms and values are paramount, including forms of informal justice.
However, the researchers question the use of terms such as ‘clan crime’ and warn against drawing quick and thereby hurtful, possibly even stigmatising conclusions. The study does not show that the behaviour of individual suspects who hail from communities with clan-like characteristics is partly determined by the culture and customs they grew up with. However, awareness is important, given the signs in surrounding countries. Even more than for criminal investigation, this applies to preventive interventions in family networks, from the social or public health domain.
Afsluitend
Criminele families hebben in de afgelopen tien jaar zowel in de praktijk als in de wetenschap toenemende aandacht kunnen rekenen. Waar begrippen zoals ondermijning of georganiseerde criminaliteit vaak als abstract worden ervaren, kent vrijwel elke gemeente in Nederland wel één of meer families die soms als decennialang kopzorgen veroorzaken, vanwege crimineel of zwaar overlast gevend gedrag, of anderszins vanwege een dubieuze reputatie. Er is dan ook veel behoefte aan nader inzicht en aangrijpingspunten voor interventies.
Het belang van familiebanden binnen criminele netwerken of samenwerkingsverbanden die betrokken zijn bij uiteenlopende vormen van zware (georganiseerde) criminaliteit wordt al langere tijd onderkend. Familierelaties, en overigens ook langjarige vriendschapsbanden, bieden een basis van vertrouwen en loyaliteit, die criminele groepen in staat stelt om complexe criminele activiteiten uit te voeren in omstandigheden waarin eerlijkheid of rechtszekerheid niet bestaan. Het werken met vertrouwde zakenpartners en uitvoerders heeft als belangrijk voordeel dat minder hoeft te worden teruggevallen op dreiging of geweld om te garanderen dat afspraken worden nagekomen en daarmee ongewenste aandacht van opsporingsinstanties te vermijden.